Piasty

Piasta rowerowa – niepozorna, ale ważna część

W rowerze jako ważną część napędu wymienia się koła, łańcuch, nawet pedały albo siłę mięśni – rzadziej w tym wyliczeniu pojawia się piasta rowerowa, która jest przecież istotnym elementem zapewniającym prawidłowe działanie napędu.

Piasta rowerowa przednia i tylna

Najogólniej mówiąc piasta zapewnia obracanie się koła – obracając się na przymocowanej do ramy osi wprawia w ruch także koło, pozwalając rowerzyście rozpędzić rower. Przednia piasta ma nieco mniej skomplikowaną budowę, ponieważ jej zadaniem jest po prostu umożliwienie poruszania się koła. Natomiast tylna piasta rowerowa warunkuje również działanie napędu.

Piasty rowerowe tylne można podzielić, wyróżniając sposób zamontowania wolnobiegu – mechanizmu, który umożliwia poruszanie się koła nawet przy zatrzymaniu pedałowania. Wolnobieg łączy elementy napędu – przekładnię i zębatki – z kołem. Może być zamontowany na dwa sposoby – albo jako zintegrowany z tylnymi zębatkami mechanizm, albo osobno. Osobny montaż polega na umieszczeniu wolnobiegu w bębenku, z którym łączą się zębatki lub cała kaseta. Taki system umożliwia lepsze warunki serwisowania, bez konieczności rozbierania całej piasty, by wymienić zębatkę czy wyczyścić któryś z elementów.

W niektórych rowerach, zwłaszcza w miejskich lub przeznaczonych dla dzieci, zamontowany jest hamulec torpedo. Wtedy tylna piasta nie posiada wolnobiegu, a mechanizm hamulcowy.

Wybór odpowiedniej piasty do roweru

Piasty rowerowe cechują się różnymi parametrami budowy – tak samo jak koła mogą mieć różne rozmiary, decydujące o ich właściwościach, tak i piasty mogą być dopasowywane do stylu jazdy, budowy koła czy do preferencji użytkownika. W ich budowie bardzo ważne są łożyska – aby umożliwić swobodne obracanie się piasty w osi konieczne jest zmniejszenie oporu.

Jak działa łożysko w piaście? Najprostszy typ budowy to dwa pierścienie, zewnętrzny i wewnętrzny, między którymi znajdują się elementy toczne. Obrót pierścieni względem siebie jest możliwy dzięki elementom tocznym, odpowiednio luźnym, które może dodatkowo podtrzymywać koszyk.

Piasty można podzielić ze względu na rodzaj łożyska.

• Łożyska kulkowe – najprostsze, a także najtańsze. Przy zużyciu trzeba niestety wymienić cały mechanizm. Można wymieniać pojedyncze kulki i regulować luz między elementami tocznymi, jednak ten rodzaj piast szybko się zużywa i nie gwarantuje niskich oporów toczenia.
• Łożyska mechaniczne – ich konstrukcja jest bardzo prosta, a zużywanie się następuje bardzo powoli. Przy prawidłowym zamontowaniu można jeździć przez długi czas bez konieczności serwisowania. Ponieważ ten mechanizm jest bardziej szczelny niż w łożyskach kulkowych, piasty są mniej podatne na gromadzenie się zanieczyszczeń, które mogłyby zaburzać ich pracę. Są jednak nieco cięższe.
• Łożyska ceramiczne – stosuje się w nich kulki wykonane z materiałów ceramicznych, których tworzywo stanowią np. krzem czy cyrkon. Czasem ceramiczne są także łożyska. Elementy wykonane z tych materiałów są bardziej odporne na ścieranie, zapewniają niższy opór. Są także znacznie lżejsze niż inne materiały, a także trwalsze.

Producenci oferują piasty z kilkoma łożyskami – z reguły od trzech do pięciu. Większa liczba łożysk zwiększa trwałość całej piasty i pozwala dłużej z niej korzystać. W Bikester.pl znajdziesz piasty zapewniające niskie opory toczenia. Dzięki doskonałej jakości materiałom zapewniają one długą żywotność.

Jeśli chodzi o materiały, z których wykonane są piasty, z reguły stosuje się w ich produkcji aluminium. Korpus może być wykonany także z karbonu. Natomiast oś piasty, która musi wytrzymać silne obciążenia, powinna być przygotowana z mocnej stali, najlepiej wzmacnianej stopem chromu i molibdenu. W droższych, specjalistycznych modelach spotyka się także osie z aluminium lub nawet z tytanu – są one lżejsze i przy odpowiednim przygotowaniu wytrzymają silne przeciążenia.

O czym trzeba pamiętać wybierając piastę rowerową?

Wielu rowerzystów dobiera piasty rowerowe to rodzaju roweru oraz do stylu jazdy. Ważnym parametrem jest dopasowanie jej szerokości oraz średnicy osi do wymiarów, które narzuca producent kół. Z reguły piasta rowerowa przeznaczona do rowerów szosowych jest nieco węższa niż ta do jazdy górskiej i mierzy 130 mm (piasty do rowerów MTB mają szerokość 130 lub 135 mm). Można oczywiście spotkać także jeszcze szersze piasty. Ważne jest dopasowanie ich szerokości do średnicy osi.

Ważny jest także sposób montowania i zdejmowania – dla ułatwienia zdjęcia koła czy napraw wielu rowerzystów wybiera piasty na tzw. szybkozamykacze (Quick Release), czyli zaciski mimośrodowe. Pozwalają one na zdjęcie koła i ponowne założenie go jednym ruchem. Jednak pozostawienie roweru bez nadzoru umożliwia szybkie zdjęcie koła także złodziejom. Można temu zapobiec wybierając prosty mechanizm dźwigienkowy, jednak obsługiwany nie ręcznie, a przy pomocy imbusa. Rozwiązanie to – nazywane Bolt-On – jest również proste w obsłudze, ale nie pozwala na swobodne odmontowanie koła bez odpowiedniego klucza.

Jeśli decydujesz się na wymianę piasty warto sprawdzić, czy będzie ona kompatybilna z pozostałymi elementami wyposażenia roweru. Należy zwrócić szczególną uwagę na takie parametry, jak:

• Ilość szprych w kole (standardowa ilość to 32, jednak zdarzają się nietypowe koła),
• Korelacja z napędem – tylna piasta powinna być dopasowana do bębenka lub wolnobiegu, które znajdują się przy kole,
• Hamulce tarczowe – warto zwrócić uwagę, czy do wybranej piasty będą pasować hamulce znajdujące się w rowerze.

Sklep Bikester.pl oferuje swoim klientom szeroki wybór piast rowerowych – w naszej ofercie znajdziesz zarówno piasty przeznaczone do rowerów górskich i szosowych montowane na szybkozamykacze, jak i tradycyjnie montowane piasty. Liczne akcesoria do piast ułatwią ich prawidłowy montaż i konserwację, dzięki czemu możesz przedłużyć ich żywotność.